Blog Innovation Lab

Van idee naar impact: hoe de COCD-box en NUF-test helpen bij het kiezen van het beste idee

Tijdens het vak Innovation Lab heb ik geleerd dat brainstormen niet alleen draait om het bedenken van zoveel mogelijk ideeën, maar vooral om wat je daarna met die ideeën doet. In veel sessies is er volop energie en creativiteit aan het begin, mensen gooien allerlei ideeën op tafel, sommigen wild, anderen verrassend concreet. Maar zodra de brainstorm voorbij is, ontstaat er vaak verwarring: Wat nu? Welk idee is écht sterk? En waarom?

Precies daar begint het echte werk. Want goede ideeën zijn pas waardevol als je ze weet te herkennen, ordenen en kiezen. Het maken van die keuze vraagt om meer dan gevoel of voorkeur. Het vraagt om een duidelijke aanpak. Zonder die structuur loop je het risico dat goede ideeën worden genegeerd, of dat er gekozen wordt voor het 'veiligste' plan in plaats van het beste.

In deze blog kijk ik daarom terug op mijn eigen brainstormsessie, waarin we oplossingen bedachten voor het actuele probleem van teruglopende leden bij sportverenigingen. Wat ik vooral interessant vond, was het proces ná de ideeënfase: het selecteren van het beste idee. Hierbij maakte ik gebruik van twee krachtige technieken: de COCD box en de NUF test. Deze methoden gaven richting aan ons gesprek, hielpen om keuzes te onderbouwen en maakten het mogelijk om van een lange lijst ideeën tot een gedragen en uitvoerbare oplossing te komen.

In de rest van deze blog neem ik je mee in hoe deze technieken werkten, wat hun meerwaarde was, en waarom ik denk dat juist de combinatie ervan essentieel is in iedere goed geleide brainstormsessie.

Te veel ideeën? Dat is juist het probleem

Een goede brainstorm levert meestal een flinke stapel ideeën op. Dat is op zich geweldig, het laat zien dat mensen actief meedenken en creatief durven zijn. Maar zodra alle post-its op de muur hangen of de aantekeningen op tafel liggen, komt de onvermijdelijke vraag: En nu? Wat doen we hiermee? Het kiezen van het beste idee blijkt vaak lastiger dan het bedenken ervan.

Wat ik tijdens Innovation Lab heb geleerd, is dat de kracht van een brainstorm niet alleen zit in de hoeveelheid ideeën die je verzamelt, maar vooral in hoe je daaruit een goede keuze maakt. Zonder duidelijke manier van selecteren, loop je het risico om óf te blijven hangen in eindeloze twijfel, óf om te kiezen voor het meest veilige, voor de hand liggende idee. En dat is zonde, want zo verdwijnen juist de ideeën met echte vernieuwing of impact vaak naar de achtergrond.

Daarom zijn er verschillende methodes ontwikkeld om ideeën te kunnen beoordelen op een heldere, gestructureerde manier. De eerder genoemde COCD-box en de NUF-test. Tijdens mijn brainstormsessie over het vraagstuk van teruglopende leden bij sportverenigingen besloot ik deze twee technieken te combineren. Ze gaven ons niet alleen houvast in het keuzeproces, maar zorgden er ook voor dat het gesprek over de waarde van een idee veel dieper ging dan alleen "wel leuk" of "werkt dit wel?". Wat mij vooral verraste, was hoe goed de technieken elkaar aanvulden en ons hielpen om met overtuiging tot een sterk einde te komen. 

De COCD-box: orde scheppen in creatieve chaos

Na een intensieve brainstormsessie zit je vaak met een heleboel ideeën van praktisch en herkenbaar tot wild en verrassend. Maar hoe bepaal je welke daarvan echt interessant zijn om verder uit te werken? De COCD-box biedt dan een duidelijk hulpmiddel. Deze methode helpt om ideeën te ordenen aan de hand van twee belangrijke vragen: Is het idee haalbaar? en Is het vernieuwend? Op basis van de antwoorden plaats je elk idee in een van drie kleurcategorieën:

Blauw: ideeën die eenvoudig en snel uitvoerbaar zijn, maar niet erg origineel. Vaak zijn dit 'veilige' oplossingen die weinig risico met zich meebrengen.

Rood: ideeën die zowel creatief als uitvoerbaar zijn. Dit zijn de meest waardevolle ideeën vernieuwend én realistisch en vormen daarom de zogenaamde 'parels'.

Geel: ideeën die vernieuwend zijn, maar op dit moment nog niet uitvoerbaar. Hoewel ze misschien niet direct toepasbaar zijn, kunnen ze inspirerend zijn voor de toekomst of de basis vormen voor een verbeterd idee.

Tijdens mijn eigen brainstormsessie merkte ik dat het indelen van ideeën in deze kleuren niet alleen overzicht gaf, maar ook een waardevol gesprek op gang bracht. Deelnemers gingen met elkaar in discussie: Is dit idee wel echt uitvoerbaar? Wat maakt iets origineel? Zo werd duidelijk dat selecteren niet alleen een rationeel proces is, maar ook iets dat inzicht, samenwerking en reflectie vraagt. De COCD-box hielp ons om keuzes niet op gevoel, maar op inhoud te baseren. (School of Creative Thinking, z.d.)

De NUF-test: scoren op inhoud

Toen we de ideeën visueel hadden geordend met behulp van de COCD-box, wilde ik de selectie nog verder verdiepen. Hiervoor gebruikte ik de NUF-test, een simpele maar krachtige methode waarmee je ideeën evalueert aan de hand van drie heldere criteria:

Nieuw (New) – Is het idee origineel? Is het iets dat nog niet eerder is gedaan?

Nuttig (Useful) – Draagt het idee daadwerkelijk bij aan het oplossen van het probleem?

Uitvoerbaar (Feasible) – Kunnen we het idee ook echt realiseren met de middelen die we hebben?

We gaven elk idee per onderdeel een cijfer van 1 tot 10. Deze scores maakten het makkelijk om ideeën onderling te vergelijken, zonder dat persoonlijke voorkeuren te veel invloed kregen. In plaats van uitspraken als "ik vind dit wel leuk", gingen we kijken naar concrete eigenschappen van het idee. Wat bleek? Sommige ideeën die op het eerste gezicht veelbelovend leken, scoorden juist laag op uitvoerbaarheid. En andersom kwamen er ideeën bovendrijven die eerder wat onder de radar bleven, maar volgens de NUF-scores juist veel potentie hadden. (Gray, z.d.)

Wat ik sterk vond aan deze methode, is dat het snel duidelijkheid geeft, zonder het gesprek helemaal te stoppen. Het helpt om keuzes objectiever te maken, zeker in een groep met verschillende meningen. Voor mij was dit een waardevolle aanvulling op de COCD-box, omdat het op een andere manier kijkt naar dezelfde ideeën en daarmee een completer beeld geeft van wat echt werkt.

Waarom deze combinatie zo goed werkt

Wat ik ontdekte, is dat de COCD-box en NUF-test elkaar goed aanvullen. De COCD-box helpt om samen te praten over ideeën, zonder meteen te oordelen. De NUF-test maakt daarna de keuze concreet met cijfers en logica. Eerst dachten we breed en open, daarna scherp en gericht.

Deze aanpak zorgde ervoor dat we niet zomaar een "leuk" idee kozen, maar een idee dat creatief, nuttig en haalbaar was. Dat gaf vertrouwen in de keuze. En het zorgde voor duidelijkheid in de groep, omdat iedereen begreep waarom dat idee het beste was.

Mijn rol als begeleider: sturen zonder te sturen

Als begeleider van de sessie had ik niet de taak om zelf ideeën in te brengen, maar om het proces goed te laten verlopen. Ik moest zorgen voor structuur, een veilige sfeer en dat iedereen aan het woord kwam. Dat ging meestal goed, maar soms betrapte ik mezelf erop dat ik te vroeg mijn mening gaf of vroeg "wat vinden jullie hiervan?". Daarmee begon ik al te selecteren terwijl we nog aan het brainstormen waren. (Gouden Ananas, z.d.)

Dankzij de COCD-box en de NUF-test leerde ik om die fases beter te scheiden. Eerst ideeën verzamelen, pas daarna kritisch kiezen. Dat maakte de sessie rustiger en zorgde ervoor dat we geen goede ideeën te vroeg uitsloten.

Theorie als hulpmiddel, niet als regelboek

Wat ik heb geleerd, is dat deze technieken geen vaste regels zijn die je precies zo moet volgen. Het zijn hulpmiddelen die je helpen om helder te denken en samen betere keuzes te maken. De kracht zit niet in de theorie zelf, maar in hoe je hem gebruikt. In mijn geval werkte de combinatie van COCD en NUF heel goed, maar in een andere sessie kan een andere aanpak beter zijn. Het is belangrijk om daarin flexibel te blijven.

Tot slot: idee-selectie is een vak apart

In het begin dacht ik dat brainstormen vooral ging over creatief zijn. Maar nu zie ik dat het kiezen van het beste idee minstens zo belangrijk is. Zonder een goede selectie blijven ideeën alleen maar losse gedachten. Door technieken zoals de COCD-box en de NUF-test leer je kritisch kijken, keuzes onderbouwen en het beste uit een brainstorm halen.

Call to action

Probeer het zelf. Combineer deze twee methoden en kijk wat het oplevert. Je zult merken dat het niet alleen de kwaliteit van je ideeën verbetert, maar ook zorgt voor meer betrokkenheid in de groep. Want als je samen een idee kiest waar iedereen achter staat, dan is de kans dat het ook echt uitgevoerd wordt veel groter.

Bronnen

School of Creative Thinking. (z.d.). COCD-box. Geraadpleegd op 12 april 2025, van https://schoolofcreativethinking.nl/cocd-box/

Gray, D. (z.d.). NUF Test. Gamestorming. Geraadpleegd op 12 april 2025, van https://gamestorming.com/nuf-test/

Gouden Ananas. (z.d.). 25+ Brainstormtechnieken die je helpen aan betere ideeën. Geraadpleegd op 12 april 2025, van https://goudenananas.nl/brainstormtechnieken/